Ube Halaya, ook wel bekend als paarse yam-jam, is een onmisbaar onderdeel van de Filipijnse keuken. Deze romige ube-pasta, die zijn oorsprong heeft in de Filipijnen, heet van oudsher “nilupak na ube”.
De pasta wordt gemaakt van gekookte, geprakte paarse yam, en de naam “halaya” is afgeleid van het Spaanse woord “jalea”, dat “gelei” betekent. Deze veelzijdige jam vormt de basis voor talloze zoetigheden, van bubble tea en taarten tot ijs en mochi’s, en is daarmee niet meer weg te denken uit de Filipijnse keuken.
Oorsprong van Ube Halaya
Ube Halaya kent een rijke geschiedenis die duizenden jaren teruggaat op de Filipijnen. De enorme diversiteit aan ube in het land doet vermoeden dat dit de oorsprong van de yam is. In de Ille-grot op Palawan zijn zelfs ube-resten gevonden die 11 000 jaar oud zijn.
Deze vondsten onderstrepen hoe belangrijk ube altijd al is geweest voor de Filipijnse bevolking. Door de eeuwen heen groeide deze oeroude yam uit tot het steringrediënt van de Ube Halaya die we vandaag zo waarderen.
Variaties op Ube Halaya
Hoewel Ube Halaya op zichzelf al heerlijk is, heeft het talloze varianten voortgebracht die de culinaire rijkdom van de Filipijnen laten zien. Een van die afgeleiden is “camote halaya“, een versie op basis van zoete aardappel die in kleur varieert van lichtgeel tot feloranje of zelfs paars.
Dan is er “halayang kalabasa“, gemaakt van pompoen, met nuances van oranje tot lichtbruin.
Een andere geliefde combinatie is ube macapuno, waarbij ube halaya wordt gemengd met macapuno, een bijzondere kokosnootvariëteit.
Ube Halaya in de keuken
Ube Halaya is veel meer dan zomaar een jam; het is een allround ingrediënt dat in talloze Filipijnse desserts en zoete hapjes opduikt. In ube-ijs speelt het de hoofdrol: de levendige kleur en diepe smaak zijn inmiddels iconisch.
In de patisserie wordt ube halaya vaak verwerkt in cakes, taarten en koekjes, waarbij het een zoete toets en kenmerkende paarse tint aan deze lekkernijen geeft.
De ube milk tea met tapiocaparels is een geliefde verfrissende drank. En ook de inmiddels beroemde ube latte heeft koffiebars over de hele wereld veroverd.
Ube Halaya is ook een sleutelingrediënt in “halo-halo”, de beroemde Filipijnse ijscoupe vol kleurrijke toppings. Maar daar stopt de veelzijdigheid niet: je komt het tegen in pannenkoeken, donuts en zelfs in brood.
Kan ik andere yams of zoete aardappelen gebruiken?
Ja. Het eindresultaat kan verschillen, maar met Japanse zoete aardappel wordt het heerlijk. Gebruik je de gewone oranje variant, dan smaakt het nog steeds goed, maar je moet langer koken en een krachtige blender gebruiken om de vezels fijn te malen.
Tips om een perfecte ube-pasta te maken
Gebruik een blender: Houd je van kleine stukjes, sla deze tip dan over. Ik geef de voorkeur aan een zijdezachte pasta; een keukenmachine of blender zorgt voor een ultraromige ube-jam.
Voorkom aanbranden: Het spreekt misschien voor zich, maar let extra goed op tijdens de “droogbakfase” in de wok zodat de pasta niet aankoekt.
Ube-pasta – zelfgemaakte ube halaya
Uitrusting
- 1 Wok
Ingrediënten
- 100 g suiker witte kristal- of palmsuiker
- 1 kg verse ube (paarse yam)
- 300 ml gecondenseerde kokosmelk
- 0.5 theelepel zout
Instructies
- Snijd de verse ube in stukken die in de pan passen. Voeg water toe tot de stukken onder staan en breng aan de kook. Kook 1–2 uur, tot een vork er bijna zonder weerstand doorheen glijdt.
- Schep de yam uit het water en laat kort afkoelen. Schil terwijl ze nog warm zijn en prak met een vork of pureestamper. Een blender werkt ook prima.
- Voeg suiker, gecondenseerde kokosmelk en zout toe en mix tot een gladde puree.
- Giet de puree in een grote antiaanbakpan of wok op middelhoog vuur. Roer onafgebroken tot de halaya stevig indikt; zo voorkom je aanbranden. Zet het vuur niet hoger, hoe verleidelijk dat ook is.
- De ube is klaar wanneer je met een lepel een streep door het midden kunt trekken en het mengsel even blijft liggen.
- Schep de halaya in een hittebestendige schaal, laat volledig afkoelen en geniet!
Notities
De halaya wordt nog dikker terwijl hij afkoelt en in de koelkast opstijft. n
